Sıcak Çarpması Nedir
Sıcak çarpması son derece ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle sıcak hava dalgasına önem verin ve asla hafife almayın. Zira en bilinçli topluluklarda bile sıcak çarpmasından ötürü hayati tehlike oranı %25’lere ulaşmaktadır.Sıcak çarpmasının başlıca üç bulgusu vardır 1. Yüksek ateş. 41 dereceyi aşabilir 2. Kuruluk 3. Bilinç bulanması. Bu bulgulardan biri ya da ikisi daha belirgin olabilir. Müdahale edilmediği takdirde halsizlik, bitkinlik, baş ağrısı, baş dönmesi, bilinç bulanması hatta koma’ya kadar varan sonuçlara yol açabilir
Sıcağın kuru ya da nemli olmasının yanı sıra bedensel direnç, yaş ve giyim-kuşam kültürü, sıcaklığı hissetme eşiğimizi etkiler. Kara mintan giyenle beyaz mintan tercih eden arasında, kara giyen aleyhine elbette fark olacaktır. Kara giyen, sıcak etkini daha çok hissedecek, bedelini sıcak çarpmasına kadar varan olumsuzluklar ile ödeyecektir. Keten ve pamuklu giysileri tercih eden, yün ve naylon giyenden daha az etkilenecektir.
“Yaz sıcağında, yün giyen de mi olur canım?” demeyin. Türkiye’nin 3.büyük kenti izmir’de kavurucu yaz sıcaklarında, şifa niyetine yün çamaşır giyen o kadar hasta var ki tanık olduğum. Bu nedenle yanlış inançları uğruna sadece akıl sağlığını değil beden sağlığını da tehlikeye atan bu yurttaşlarımızı uyarmalı, aydınlatma görevini yerine getirmeliyiz.
Şapka takın
Güneşe çıkınca, şapkanızın altında olun. Açık renkli, mevsimine uygun kumaştan üretilmiş şapka tercih edin. Şapka takan, şapkasız dolaşandan, her zaman daha şanslı olacaktır. Bunlar aklımızın bize sunduğu doğru seçeneklerdir. Aksinde direnmek, cehalete teslim olmak demektir.
Hareket, ısınmak ya da ısı artışı demektir. Hele bir de havasız ortamlarda ya da güneş altında hareket, vücut ısısını süratle yükseltir. Bu koşullarda çalışmak zorunda olanlar için en geniş tolerans gösterilmeli ve rahat çalışma koşulları oluşturulmalıdır. Fabrika, tarla, atölye ve fırın işçileri bu kategoriye dahildirler.
Nem oranı %60’a ulaşırsa sıcak çarpma riski artar. Çünkü nem, terlemeyi önler ya da zorlaştırır. Bildiğimiz üzere artan vücut ısımız, ancak terlediğimiz zaman düşer. Bu nedenle terlemek yararlıdır ancak ter ile kaybedilen su da süratle telafi edilmelidir.
Saat 1100 ile 1600 arası yaz’ın en tehlikeli saatleridir. Bu saatlerde ortalıklarda dolaşıp durmayın. Bu zaman dilimini “yaz’ın yasak saatleri” olarak kabul edin. Belirttiğim bu saatler dışında bile yapılan her tür spor, ısı artışına neden olur. Bu nedenle, yazın spor okuluna gitmeyi düşünüyorsanız, lütfen bir kez daha düşünün. Spor yapacağınız saatleri ve ortamın olanaklarını iyice sorgulayın.
Yaz sıcağında alkol mü? Bence, alkolün A’sını bile almayın ağzınıza. “Biç partiler” kışkırtsa da sizi, kanmayın onlara. Akşam serinliğinde 1-2 duble yeter de artar bile keyif almanıza.
Saçmalama
Sıcak çarpmasında bilinç bulanıklığı ya da bilinç kaybına eğilim çok önemlidir. Bilinç bulanmasının en önemli göstergesi, etkilenen kişinin saçmalamasıdır. Dikkat! Siz onu abuk sabuk lafları ile sarhoş ya da şaka yapıyor zannedebilirsiniz. Ateş ile birlikte yaşanan bu durumu asla hafife almayın ve hemen hastaneye sevkini sağlayın.
Metabolik sendrom yani şişmanlık, şeker hastalığı ve yüksek tansiyon’un birlikte olduğu durumlarda ısı kaybı azalmıştır. Yani daha az terleme vardır. Bu da sıcak çarpması riskini çoğaltmaktadır. Metabolik sendromu olanlar, yazın daha dikkatli olmalıdır.
Güneş çarpması, aslında sıcak çarpmasıdır. Çok zaman her ikisi de ayni anlamda kullanılır. Uyardığım saatler (1100-1600) dahilinde kızgın güneş altında kalma inadı güneş çarpmasına neden olur. Şimdi sözüm, saatlerce güneş banyosu yapanlaradır Aklınızı başınıza alın, gölgeye çekilin! Bronz olma sevdasına canınıza kastetmeyin!
Güneş, doğrudan etkiyle sıcak çarpmasına katma değer olur. Güneş yanıkları ise, tacizinin cabasıdır. Bu nedenlerle güneş altında şapkasız dolaşmayın.
Sıcak havalarda bol su, limonata ve ayran için. Günlük su tüketiminiz, 2.5 litrenin üzerinde olsun. Alkol kullanmayın ya da akşam saatlerinde az miktarda için.
Sıcaklarda şu ilaçlar risklidir
idrar söktürücüler
Sakinleştiriciler
Beta blokerler
ilk yardım şöyle olmalıdır
Serin ve gölge yere alın
Üzerini sıkan giysileri çıkarın
Ayran, soda ya da limonata verin
Bilincini izleyin
Bulanık ise hastaneye sevkini sağlayın.