Hace Muhammed Emkeneği
evliyanın büyüklerinden. Silsile-i aliyye denilen büyük alim ve velilerin yirmi birincisidir. 1512 H.918 de Buharanın Emkene imkene kasabasında doğdu. 1599 H.1008 senesinde doksan yaşındayken Emkenede vefat etti Evliyanın büyüklerinden Derviş Muhammed hazretlerinin oğlu ve Muhammed Baki-billah hazretlerinin hocasıdır. Din ve fen ilimlerini babasından öğrendi. Yine babasından feyz alarak tasavvufta yetişip kemale erdi. Ruh ilimlerinin mütehassısı idi. Bütün ömrü islamiyete hizmetle ve Peygamberimizin sallallahü aleyhi ve sellem, güzel ahlakını insanlara duyurmakla ve öğretmekle geçti. Hacegi Emkenegi imkenegi hazretleri, dünyevi sıkıntıları çok olduğu zamanlarda bile, talebeleri yetiştirmekle
meşgul olurdu. Bir gün talebeleri ile dikenlik bir yerden geçiyordu. Bazılarının ayağında ayakkabı yoktu. Ayaklarına devamlı diken batıyor, gayet derinden acı ahlar çekiyorlardı. Buna rağmen, hocalarının peşinden gitmekten hiç geri kalmıyorlardı. Hacegi Emkenegi hazretleri bir ara geri dönüp Birader! Izdırab veren diken batmadıkça, murad gülü açmaz! dedi. Bu söz talebelerin pek hoşuna gitti
Çok veli yetiştirdi. Yetiştirdiği veli zatlardan en başta gelen talebesi, kendisinden sonra halifesi olan Muhammed Baki-billahtır. Muhammed Baki-billah bir gece rüyasında Hacegi Muhammed Emkenegi hazretlerini gördü. Ona Ey oğul! Senin yolunu gözlüyorum! buyurdu. Baki-billah hazretleri buna çok sevindi hemen huzüruna gitti. Huzüruna varınca ona çok iltifat ve inayet gösterip, yüksek hallerini
dinledi. Sonra üç gün üç gece birlikte bir odada başbaşa kalıp, sohbet ettiler. Hacegi hazretleri ona feyz verip, yüksek faidelere kavuşturdu. Sonra Baki-billah hazretlerine Sizin işiniz, Allahü tealanın yardımı ve bu yüksek yolun büyüklerinin rühlarının terbiyeleri ile tamam oldu. Tekrar Hindistana gitmeniz icab ediyor. Çünkü bu Silsile-i aliyyenin, orada sizin sayenizde parlayacağını görüyorum. Bereket ve terbiyenizden çok istifade edip, büyük işler yapacak olanlar gelecek. buyurdu.
Hace Baki-billah kendilerini bu işe layık görmediğinden özür dilediyse de, Hacegi Emkenegi, ona istihare yapmasını emretti. Rüyalarını Emkenegi hazretlerine anlattığı zaman, şu karşılığı aldılar Derhal Hindistana gidiniz. Orada sizin bereketli nefeslerinizden bir aziz meydana gelecek, bütün dünya onun nüruyla dolacak. Hatta, siz de ondan nasibinizi alacaksınız!
Hace Baki-billah hazretleri Hindistanda Serhend şehrine geldiği zaman, kendisine Kutbun etrafına geldin! diye ilham olundu. Bu kutb, imam-ı Rabbani hazretleri idi. Böylece bu kıymetli tohum, Semerkand ve Buharadan getirilmiş, Hindistan toprağına ekilmiş oluyordu. Hacegi Muhammed Emkenegi hazretleri, ömrünün sonlarına doğru şu şiiri çok okurlardı
Zaman zaman ölümü hatırlarım,
Bugün ne olacak ben de bilemem.
isteğim Rabbimden dür uzak olmayayım,
Başka ne olursa ona razıyım.