Hapis Nedir
Hapis Ne Demek? Hapis Nedir Kısaca? Hapis Ne Demektir? Hapis Hakkında Bilgi?
Hapis Nedir, Hapis Suçluyu bir yerde gözaltında bulundurma, bir yerde kalmaya mahküm etme. Toplu halde yaşamak mecbüriyetinde olan insanlar, bu hayatın bir gereği olarak bir takım kaide ve usüllere uymakla mükelleftirler. Bu husus, insanların kendi huzurları ve bekaları için zarüridir. işte insanlar, birlikte yaşamanın gereği olan kurallara uymayanları bu kurallara uymadıkları için, uymamaya meyilli olanları bu fikirlerinden vazgeçirmek ve böylece toplumun huzurunu temin etmek için bir takım cezalar uygulamışlardır. Bu cezalardan ilk çağlardan beri kullanılmakta olanı ve en meşhuru hapis cezasıdır.
Hapis, suçlu olduğuna mahkemece karar verilen kimseleri, belli bir süre toplumdan ayrı bulundurmak üzere cezaevinde hapishanede kalmak zorunda bırakan, hürriyeti bağlayıcı bir cezadır. Hapis suçluyu bir süre toplumdan uzak tutmaktır. Toplumu da onun zararlarından korumaktır. hapis, suçluyu topluma kazandırmada eğiticilik ve onun suç işlemesinde caydırıcılık rolü de oynar.
Suçlara Verilecek Cezalar
insanların yaratılıştan bu yana Allahü teala tarafından peygamberlerine bildirilmiştir. Peygamberlere gönderilen her dinde, cezayı gerektiren suçlar ve ceza miktarları açıklanmıştır. Sonradan tarih boyunca bir takım devletler bu kanunları değiştirerek, yeni bir takım kanunlar ortaya koymuşlar, adalet yaptıklarını zannederek, zulme varan çeşitli cezalar tatbik etmişler veya insanlık duyguları adı altında cezaları çok hafifleterek suçluların çoğalmasına ve mazlüm haklarının gasbına sebeb olmuşlardır. Eski devletlerin kanunlarında hapis cezaları belirtilmişti. Asurlular, Etiler, Mezopotamyalılar, Romalılar, Moğollar, Çinliler, Yunanlıların da kendilerine göre bir hukuk sistemi ve hapis cezaları vardı.
Daha sonraları Avrupada hukuka sistemli bir şekil verilmeye başlanmış, klasik, neoklasik ve modern dedikleri bazı devrelerde kanunlar hazırlanmış ve ceza sistemleri konmuştur. Son gelişmelerle modern dünya hukukunda iki prensip yer almıştır. Bunlardan birincisi, kanunsuz suç ve ceza olmaz ikincisi ise, cezaların şahsiliği prensibidir. Bugün dünya devletlerinin bir çoğu belli bir hukuk sistemine sahiptir. ingiltere ve bazı devletlerde örf, adet ve gelenekler hukuku geçerlidir.
Türklerde, islamiyetin kabulünden önceki dönemlerde örf, adet hukuku geçerli olduğu için çok farklı ceza şekilleri, buna bağlı olarak da hapis çeşitleri vardı. islamiyetin kabulünden sonra islam ceza hukuku uygulanmaya başlamış ve bu sistem cumhuriyet devrine kadar devam etmiştir. islam ceza hukukunda da suçluyu hapis ile cezalandırmak vardır. Kuran-ı kerimde altı suçun ceza miktarları açıkça bildirilmiştir. Bunların cezasına had denir. Had cezaları hakimin takdirine bırakılmamıştır.
Fakat taziri gerektiren suçların cezaları çok çeşitlidir. Bunlardan biri de hapis ve sürgündür. Tazir, suçluyu edeplendirmek, terbiye etmek, hatasını düzeltmesi için gerekli ikazda bulunmak demektir. Tazir, hadden daha hafif ceza ile cezalandırmaktır. Tazirin cinsini ve cezanın miktarını hakim takdir eder. Suçluyu gerekli gördüğü hallerde, işlenen suça ve şahsa uygun olan ceza ile cezalandırır. Bu cezalardan birisi de hapis olabilir.
Cumhüriyet devrinde italyan ceza hukukundan istifade edilerek yeni Türk Ceza Kanunu kabul edilmiş ve böylece yeni bir ceza hukuku sistemi getirilmiştir. Kanuna göre hapis cezasının verilebilmesi için suçun kanunlarda belirtilip, cezanın hapis olması, suçun işlendiğinin sabit olması, suç zamanına riayet edilmesi, incelenmesi ve mahkeme kararıyla ceza verilip bu cezanın da hapis olması lazımdır. Türk Ceza Kanununda üç türlü hapis cezası vardır. Bunlar ağır hapis, hapis ve hafif kısa hapis cezalarıdır.
Ağır hapis Müebbet veya muvakkat olur. Müebbet ağır hapse mahküm olan ölünceye kadar hapishanede cezaevinde tutulur. Muvakkat ağır hapiste ise, bir yıldan 24 yıla kadar hapsedilir. Ağır hapis için dört devre kabul edilmiştir. Birincisi geceli gündüzlü hücrede tecrit devresidir. ikincisi geceli gündüzlü diğer mahkümlarla birarada bulunma devresidir. Bu devrede ancak çalışma teşkilatı olan hapishanelerde çalışma mecburiyeti vardır. Üçüncü devrede ceza, iş esası üzerine kurulu hapishanelerde yine birarada fakat hep çalıştırılmak süretiyle çektirilir. Dördüncü devre ise şartla
salıverme devresidir. Cezanın belli bir kısmını iyi hal ile geçiren mahkümların serbest hayata alışmalarını temin ve ıslah oluşlarını kolaylaştırmak maksatlarıyla tecrübe mahiyetinde olmak üzere salıverirler. Suçlu bu müddeti iyi geçirirse artık hakikaten iyi olmuş demektir. Cezasının geri kalan kısmını da böyle çekmiş sayılır. Hapis cezası Yedi günden 20 seneye kadardır. Kanunla açıklanmayan yerlerde yukarı haddi beş senedir. Ağır hapisten farkı, bunda hücre cezası yoktur. Hapiste de devre sistemi vardır.
Hafif hapis Hafif hapiste ceza bir günden iki seneye kadardır. Bunda da devre sistemi vardır. Hücre sistemi hafif hapiste yoktur. Ayrıca şartlı salıverme de yoktur. Kanunun tayin ettiği hallerde hafif hapis cezası, bazı imalathanelerde veya nafia ve belediye işlerinde çalıştırılmak süretiyle icra ettirilebilir. Eğer mahküm cezasının icrası için hazır bulunmaz veya hizmetten kaçınırsa hafif hapis cezası, bulunduğu hizmet mahallinde de tamamlattırılır.
Türk Ceza Kanununa Göre Cezanın Vasıf ve Özellikeri Şunlardır
Ceza, suçluyu mahrumiyetlere tabi kılarak ona ızdırap verici, acı çektirici nitelik gösterir. b Ceza, kanun tarafından tesbit olunur. c Ceza, fiilin ağırlığı ve suçlunun sorumluluk derecesi ile orantılı olarak tesbit edilen ve uygulanan bir müeyyidedir. d Ceza, esasında korkutuculuk vasfı taşıması gereken bir müeyyidedir. e Ceza, muhakeme sonunda verilen bir kararla tayin ve tesbit edilip, tatbik edilir. Hapis cezasının maksadı kişiyi edeplendirmektir. Hapis cezası ve bütün cezalar verilirken işlenen suçların cezasız karşılıksız kalmadığını göstermek, başkalarının bu suçu işlemesini önlemek, toplumda huzüru, emniyet içinde yaşamayı sağlamak için verilir.