Nedir ve Nasıl Nedir ve Nasıl Yapılır
Envanter Nedir
Bir iktisadi faaliyete konu, kıymetlerin belirli bir devre sonunda birer birer takibine, tartılmasına, ölçülmesine, sayılmasına ve bu zamanki rayiçlere göre bedellerinin takdirine ait işlemler. Envanter, geniş manası ile herhangi bir işletmenin muayyen bir tarihteki varlıkları ile borçlarının sayılması ve değerlenmesi neticesinde bulunan kesin miktar ve kıymetlerin tafsilatlı olarak tesbit
edilmesi ve gösterilmesidir. Dar manası ile ele alındığında ise envanter, yalnız mal stokunun veya mamul ve yarı mamüllerin veya ham madde ve malzemenin sayılarak değerlenmesini ifade eder. Dar manada envanterin başlıca iki metodu bulunmaktadır. Bunlar sürekli envanter ve hesap devresi sonunda envanter alma metodlarıdır.
Türk Ticaret Kanununa göre, Envanter çıkarmak saymak, ölçmek, tartmak ve değerlendirmek yoluyla bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları kesin olarak ve ayrıntıları ile tesbit etmektir. Mevcutlar, alacaklar ve borçlar işletmenin ekonomik değerlerini belirtir.
Vergi Usül Kanununa göre, envanter çıkarmak bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek yoluyla kesin olarak ayrıntıları ile tesbit etmektir. Ticari geleneklere göre, tartılması, sayılması ve ölçülmesi alışılmamış malların değerleri tahmini olarak tesbit edilir. Mevcutlar, alacaklar ve borçlar işletmenin ekonomik değerlerini gösterir
Envanter ile ilgili kanunlar Bu kanunu düzenleyen T.T.K. 75inci maddesi aynen şöyledir ilgililerin, işlemenin iktisadi ve mali durumu hakkında mümkün olduğu kadar doğru bir fikir edebilmeleri için, envanter ve bilançoların ticari esaslar gereğince eksiksiz açık ve kolay anlaşılır bir şekilde memleket parasına göre tanzimi lazımdır. Bütün aktifler en çok bilanço gününde işletme için haiz oldukları değer üzerinden kayıt olunur. Borsada kote edilen emtia ve kıymetler o günün borsa rayicine göre ve tahsil
edilmeyen veya ihtilaflı bulunanlar müstesna olmak üzere, bütün alacaklar da itibari miktarlarına göre hesaplanır. Pasifler, hususiyle bütün borçlar, şarta bağlı veya vadeli olsa bile, itibari değeri üzerinden hesaba geçilir. Ticaret şirketleriyle ticaret kurumlarını envanter ve bilançoları hakkındaki hususi hükümler mahfuzdur
Vergi Usül Kanununun 186ıncı maddesinde şu tanım yapılmaktadır Envanter çıkartma bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları saymak, ölçmek, tartmak ve değerlendirmek sureti ile kesin bir şekilde ve müfredatlı olarak tesbit etmektir. Şu kadar ki, ticari teamüle göre tartılması,
sayılması ve ölçülmesi mutad olmayan malların değerleri tahminen tesbit olunur. Mevcutlar, alacaklar ve boçlar, işletmeye dahil iktisadi kıymetleri ifade eder. Envanter listelerinin sayfa üzerinden numaralanarak sıralanması, envanter tanzim tarihine göre tarihlenmesi, envanteri çıkaran memur ile teşebbüs sahibi veya vekili tarafından imzalanması, aynen envanter defteri gibi saklanması gerekir. V.U.K. 188 inci madde
Türk Ticaret Kanununun 72nci maddesi, envanterin, yapılacağı zamanı ve iş yılını şöyle tanımlamaktadır envanter defterine, işletmenin açılış tarihinde ve müteakiben her iş yılı sonunda çıkarılan envanterler ve bilançolar kaydolunur. iş yılı altı aydan az oniki aydan çok olamaz. Kanunda aksine hüküm olmadıkça, iş yılı sonu için çıkarılacak envanter ve bilançoların gelecek iş yılının ilk üç ayı içinde tamamlanmış olması lazımdır.
Envanter ve bilançoların Türk Lirası değer birimi ile düzenlenmesi gerekir V.U.K. 190. Envanter defterine geçirilen envanter ve bilanço tacir, kollektif ve komandit şirketlerde hudutsuz olarak mesul olan bütün ortaklar donatma iştiraklerinde bütün donatanlar ve tacir sıfatına haiz olan diğer şirket ve kurumlarda idare işlerine selahiyetli olan kimseler tarafından imza ve notere ibraz olunur. T.T.K. m. 66, V.U. K. m. 215.
