Civa Nedir

Civa Nedir, Kimyada Hg sembolü ile gösterilen, metalik parlaklığa sahip, oda sıcaklığında sıvı halde bulunan bir element. Özellikleri Cıvanın atom numarası 80, atom ağırlığı 200.59, donma noktası -38.84°C, kaynama noktası 356.95°C ve yoğunluğu 13.546 g/cm3 20°C tür. Fazla uçucu olmamakla beraber, buhar basıncı 25°Cde 0.0018 mm Hgbuharı çok zehirlidir. Uzun zaman cıva ile temas etmek kronik zehirlenmeye sebeb olur. Bunun sonucu iştahsızlık, salya çoğalması, böbrek tahribatı, sinir bozukluğu ve kansızlık gibi hastalıklar meydana gelir. Elektrik iletkenliği azdır

Elementlerin peryodik cetvelinde 2B grubundadır. Yedi tane kararlı izotopu vardır. izotoplarının atom ağırlığı 196 ile 204 arasındadır. izotoplar içinde, yüzde olarak en çok 202 izotopu mevcuttur. Oksidasyon sayısı +1 ve +2 dir. Sıvı halde genleşmesi büyüktür. Bu yüzden termometrede kullanılır. Yüzey gerilimi oldukça yüksek olduğundan camı ıslatmaz. Saf cıva, adi sıcaklıkta,

oksijenden, karbondioksitten ve amonyaktan müteessir olmaz. Yüksek sıcaklıkta cıva oksit HgO haline geçer. Fakat 500°Cde tekrar cıva ve oksijen haline döner. Kükürt ve halojenler cıva ile reaksiyon verir. Cıvaya nitrat asidi ve derişik sülfat asidi etki eder. Hidroklorik asit az etki eder. Cıvanın kimyasal ve fiziksel özelliklerinden dolayı fen adamları cıva üzerinde uzun çalışmalarda bulunmuşlardır. ilim adamı Edison da bu madde üzerinde pekçok çalışmalar yapmıştır. Edisonun cıva hakkındaki görüşünü mesai arkadaşı Martin Andre şöyle nakletmektedir

Bir gün laboratuvara girince, Edisonun kendinden geçmiş çok dalgın bir halde hiç kımıldamadan elinde tuttuğu bir kaba baktığını gördüm. Yüzünde büyük bir hayret, hürmet, takdir ve tazim ifadesi vardı. Yanına tam yaklaşıncaya kadar, geldiğimin bile farkına varmadı. Sonra beni yanında görünce,

elindeki kabı bana gösterdi. Kap, cıva ile doluydu. Bana Şuna bak dedi. Bu ne muazzam bir eserdir. Sen cıvanın harikulade bir şey olduğuna inanır mısın? Ben Cıva hakikaten hayrete değer bir maddedir. diye cevap verdim Edison konuşurken sesi titriyordu. Bana Ben cıvaya bakınca, bunu yaratanın büyüklüğüne hayran oluyorum. Buna ne türlü hassalar vermiş Bunları düşündükçe aklım başımdan gidiyor diye mırıldandı

Sonra tekrar bana döndüDünyadaki bütün insanlar bana hayrandır. Benim yaptığım birçok keşifleri, birçok yeni buluşları birer harika, birer başarı sayıyorlar. Beni insanüstü bir varlık gibi görmek istiyorlar. Halbuki ne büyük yanlış. Ben, beş para bile etmeyen bir bulucuyum. Benim buluşlarım esasen dünyada bulunan, fakat o zamana kadar insanların göremedikleri büyük harikaların ancak ufacık bir kısmını meydana çıkarmaktan ibarettir. Bunu ben yaptım, diyen bir insan ancak en büyük yalancı, en büyük budaladır.

insan, elinden hiçbir şey gelmeyen aciz bir yaratıktır. insan ancak bir parça konuşabilen, biraz düşünebilen bir mahluktur. iyi düşünse, azamete kapılmaz, aksine ne kadar boş olduğunun farkına varır. işte ben de, bunları düşündükçe ne kadar kudretsiz, ne kadar aciz, ne kadar zayıf bir yaratık olduğumu anlıyorum. Ben mucidim icad edenim ha.. Asıl mûcid, asıl dahi, asıl yaratıcı işte Odur. Allahtır dedi

Civanın Bulunuşu

Cıva tabiatta serbest halde bulunur. Önemli minerali kırmızı renkli olan zencefre HgS veya sınnabardır. Ayrıca gümüş ve altın ile malgama halinde bulunur. Diğer minerali ise livingstonit HgS.Sb2S3tir

Elde edilişi Zencefrenin 600°Cde kavrulmasıyla elde edilir

• 2HgS+3O2 Ø 2 HgO+2SO2
  2HgO Ø 2Hg+O2

destilasyon ile cıva saflaştırılır.

Alaşımları

Cıvanın diğer metaller ile verdiği alaşımlara amalgama veya malgama denir. Hazır bulunmaz ve kullanılacağı zaman hemen hazırlanır. En çok kullanılan amalgamaları sodyum, çinko, altın, gümüş ve kurşun ile olanlarıdır. Dişçilikte dolgu olarak kullanılan malgama kalay, bakır, çinko ve gümüş ile olandır

Bileşikleri

Cıvanın, cıva 1- ve cıva -2- bileşikleri vardır. Cıva -2-bileşikleri, kolaylıkla cıva -1-e ve hatta elementel civa indirgenebildikleri için saf olarak elde edilemez. Cıva tuzları kompleks teşkil etmeye yatkındırlar. Suda çözündükleri zaman hidroliz olurlar. Bileşiklerin çoğu organik çözücülerde çözünürler. Bütün cıva bileşikleri şiddetli zehirdir. Cıva bileşikleri genellikle ısıtılınca uçarlar ve bozulurlar. Kolaylıkla saf halde elde edilemezler

Civanın Kullanılışı

Ziraat ve sanayide mantar öldürücü olarak sürekli olarak kullanılabilmektedir. Cıva, cıva bataryalarında Weston pillerinde, elektrikli cihazlarda, barometrede, termometrede, diğer kontrol aletlerinde ve amalgama olarak kullanılır. Cıva buhar lambaları mor ötesi ışın bakımından zengindir. Yüksek vakum elde etmek için diffüzyon pompalarında kullanıldığı gibi cıva buharlı lambalar caddeleri ve büyük alanları aydınlatmada kullanılır